Fotografie en werkelijkheid zijn de laatste jaren steeds minder synoniem geworden. Vroeger ervaarden wij fotografie als werkelijkheid. Maar met behulp van programma’s zoals Photoshop en CGI (Computer Generated Imagery), zijn deze twee begrippen steeds verder uit elkaar getrokken.
Maar natuurlijk hadden we ver voor de digitale tijdperk ook al een kloof tussen fotografie en werkelijkheid. Fotografie is immers altijd subjectief en vertaalt de visie van de fotograaf. Eén van mijn meest favoriete fotografen vond het interessant hoe geportretteerden op een camera reageren. Mensen gedragen zich anders voor een camera. Zijn ze nog wel zichzelf, wetende dat er een camera op hun gericht staat?
Maar ook zonder die camera is het al moeilijk. Shakespeare vertelde al, dat de wereld eigenlijk een groot toneelstuk is. En van het weekend las ik een mooi citaat van Erasmus uit de Lof der Zotheid:
“Als iemand den acteurs, als zij op het tooneel bezig zijn te spelen, de maskers trachtte af te rukken en den toeschouwers hun ware en natuurlijke gezichten te laten zien, zou hij niet het geheele stuk bederven en verdienen, dat allen hem, als waanzinnig, met steenen uit den schouwburg verdreven? … Maar door die dwaling weg te nemen bederft men het geheele stuk. Juist die vermomming en die opsiering is het, wat de oogen der toeschouwers boeit. Wat is het geheele menschelijke leven toch anders dan een tooneelstuk, waarin allerlei menschen, het gelaat met allerlei maskers bedekt, op de planken komen en ieder zijn rol speelt, totdat de leider hen van het tooneel wegvoert?”
Bij een portretsessie probeer ik me vaak bewust te worden, hoe een persoon op me overkomt. Dit gevoel, wat deze persoon op me overbrengt, probeer ik vast te leggen. Dat is voor mij iets puurs. Dat is hoe ik die persoon zie. En dat wil ik vaker doen. Om in de woorden van Erasmus te bijven: Ik wil het toneelstuk bederven. Maskers verwijderen en hun ware, natuurlijke gezichten laten zien. Ik wil nog een hoop pure portretten maken, voordat de leider mij van het toneel wegvoert…